محمد عوفی
نورالدین محمد عوفی بخاری، تاریخ‌نگار، زندگی‌نامه نویس، مترجم و ادیب خراسانی که در اواخر سدهٔ ششم و اوایل سدهٔ هفتم هجری، می‌زیست. او به محمد بن محمد عوفی بخاری و سدیدالدین محمد عوفی مشهور و به سدیدالدین یا نورالدین ملقب است. گویا از اعقاب عبدالرحمان بن عوف از صحابه پیامبر اسلام بود و به همین سبب خاندان او به عوفی شهرت دارند.
محمد عوفی در نگارش گلچین قطعات ادبی متبحر بود.
وی در بخارا تحصیل کرد و سپس به ماوراءالنهر، خراسان و سیستان سفر کرد. او تا اواخر حکومت علاءالدین محمد خوارزمشاه در خراسان به سر می‌برد و ضمن دیدار و گفت‌وگو با بزرگان و مشاهیر، به گردآوری اطلاعات تاریخی دست پیدا می‌کرد که در کتاب‌هایش ثبت شده است. در هنگام هجوم مغول به هندوستان مهاجرت کرد و روزگار را در دستگاه مملوک‌های سلسله غوریان در ایالت سند گذارند. از اواخر عمرش و چگونگی و تاریخ مرگش همچون اوایل زندگی و تولدش آگاهی در دست نیست.
کتاب‌شناسی
- لباب الالباب: محمد عوفی، مصحح عزیزالله علیزاده، تهران: انتشارات فردوس، ۱۳۹۱، ۵۲۰ صفحه. شابک ۳۵۰۰۳۲۰۹۶۴۹۷۸
- جوامع الحکایات و لوامع الروایات، کتابی در چهار بخش و هر بخش در ۲۵ باب و مشتمل بر ۲۰۰۰ حکایات گوناگون.
- تاریخ ملوک ترکستان.
- دیوان مدایح السلطان که تنها چهار بیت از آن باقی مانده است.
- ترجمه الفرج بعد الشده اثر قاضی ابوعلی المحصن بن علی بن محمد بن داود التنوخی از عربی به فارسی برگرداند.
پانویس
منابع
بر پایه داده‌هایی در: تاریخ ادبیات
- دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا جلد ۳۵ شماره مسلسل۸۵، به کوشش زیر نظر محمد معین.، تهران: دانشگاه تهران، سازمان لغت‌نامه
- عوفی، سدیدالدین محمد (۱۳۸۲)، «مقدمه»، گزیدهٔ جوامع الحکایات و لوامع الروایات، به کوشش به کوشش جعفر شعار.، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، شابک ۹۶۴-۴۴۵-۳۰۰-X
- لباب الالباب: محمد عوفی، مصحح عزیزالله علیزاده، تهران: انتشارات فردوس، ۱۳۹۱، ۵۲۰ صفحه. شابک ۹۷۸۹۶۴۳۲۰۵۰۰۳